Podczas posiedzenia Rady Ministrów, które odbyło się 25 marca br. przyjęto założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych oraz ustawy o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, przedłożone przez ministra gospodarki.

W dokumencie zaproponowano następujące rozwiązania:

Określenie przesłanek wnioskowania o wygaszenie zezwolenia na prowadzenie działalności w strefie

Obecnie obowiązujące przepisy nie regulują precyzyjnie przesłanek i konsekwencji finansowych wygaszenia zezwolenia. Przed kryzysem gospodarczym o wygaszenie występowali przedsiębiorcy, którzy nie rozpoczęli inwestycji albo nie korzystali z pomocy, co było zgodne z intencją tej regulacji. W warunkach spowolnienia gospodarczego, kiedy wiele firm musiało ograniczyć produkcję, a tym samym zatrudnienie, nieprecyzyjność przepisów powodowała, że przedsiębiorcy zagrożeni cofnięciem zezwolenia, występowali o jego wygaszenie, uznając, że uchroni ich to przed zwrotem pobranej pomocy publicznej.

W celu wyeliminowania tego typu działań przewidziano, że możliwość wygaszenia zezwolenia zostanie ustawowo ograniczona do jednej sytuacji. Przedsiębiorca będzie mógł wnioskować o wygaszenie zezwolenia, gdy przed dniem złożenia wniosku nie korzystał ze zwolnienia dochodu od podatku dochodowego.

Przedsiębiorcy, posiadający zezwolenia wydane przed 1 stycznia 2001 r. i zmienione na podstawie znowelizowanej ustawy o sse, mogą mieć prawo do zwolnienia z podatku od nieruchomości w okresie ważności zezwolenia. W przypadku wygaszenia takiego zezwolenia minister gospodarki będzie przekazywał kopię decyzji do właściwego urzędu gminy.

Wprowadzenie możliwości cofnięcia zezwolenia na prowadzenie działalności w strefie na wniosek przedsiębiorcy

Wprowadzenie takiej możliwości jest konieczne w związku z ograniczeniem przesłanek wygaszenia zezwolenia. Może się zdarzyć, że dla przedsiębiorcy, który rozpoczął korzystanie ze zwolnień podatkowych, ale przewiduje, że nie będzie w stanie spełnić zobowiązań, korzystniejszym rozwiązaniem będzie rezygnacja z zezwolenia jeszcze przed upływem terminu spełnienia jego warunków, ponieważ ograniczy to wysokość odsetek od zwracanej pomocy.

Wprowadzenie regulacji dotyczącej procedury zwrotu pomocy publicznej

W celu sprawnego odzyskiwania nienależnie pobranej pomocy publicznej konieczne jest uregulowanie procesu jej zwrotu. Zaproponowane przepisy będą jednoznacznie określać procedurę zwrotu oraz uwarunkowania z tym związane, m.in. wydłużą okres przedawnienia roszczeń podatkowych do 10 lat.

Przedsiębiorcy, posiadający zezwolenia wydane przed 1 stycznia 2001 r. i zmienione na podstawie znowelizowanej ustawy o sse, mogą mieć prawo do zwolnienia z podatku od nieruchomości w okresie ważności zezwolenia. W przypadku jego cofnięcia minister gospodarki będzie przekazywał kopię decyzji do właściwego urzędu gminy.

Wprowadzenie regulacji dotyczącej przechowywania dokumentacji związanej z udzielaniem pomocy publicznej w formie zwolnień podatkowych udzielanych w strefach

W związku z wydłużeniem okresu przedawnienia roszczeń wydłuża się analogicznie okres przechowywania dokumentacji.

Wprowadzenie definicji wniosku o udzielenie pomocy publicznej

Dla inwestorów niezwykle istotne jest jednoznaczne określenie, co jest wnioskiem o przyznanie pomocy publicznej dla nowej inwestycji planowanej do realizacji na terenie prywatnym nieobjętym jeszcze strefą. Uznanie, że takim wnioskiem jest dokumentacja potwierdzająca spełnienie tzw. efektu zachęty, pozwoli rozpocząć inwestycję przed wejściem w życie rozporządzenia włączającego teren inwestycji do strefy, i przed uzyskaniem zezwolenia, umożliwiając tym samym dotrzymanie planowanego harmonogramu prac. W sytuacji długotrwałego procesu legislacyjnego dotyczącego zmiany granic strefy, możliwość wcześniejszego przystąpienia do realizacji inwestycji jest oczekiwanym rozwiązaniem.

Wprowadzenie do składu rady nadzorczej spółek zarządzających strefami przedstawiciela ministra finansów w miejsce przedstawiciela wojewody

Za takim rozwiązaniem przemawia przede wszystkim forma pomocy publicznej udzielanej w strefach (zwolnienia podatkowe) i położenie stref na terenie kilku województw oraz fakt, że wojewoda nie odpowiada za rozwój regionalny.

Poszerzenie zakresu działania spółek zarządzających strefami

Zaproponowano rozszerzenie katalogu głównych zadań zarządzających sse o:

1. prowadzenie współpracy ze szkołami ponadgminazjalnymi i wyższymi w celu dostosowania ich oferty edukacyjnej i programów do potrzeb pracodawców;
2. prowadzenie działań zwiększających potencjał stref do powstawania struktur klastrowych.

Doprecyzowanie pojęcia „pomoc publiczna”, tak aby nie było wątpliwości, że pomocą publiczną jest zwolnienie od podatku dochodowego

Uporządkowanie zasad kontroli przedsiębiorców

Wprowadzenie jednolitych zasad zmiany zezwolenia, bez względu na datę jego wydania

Od 4 sierpnia 2008 r. zasady zmiany zezwolenia są korzystniejsze od obowiązujących wcześniej, ponieważ dopuszczają obniżenie warunku zatrudnienia o nie więcej niż 20 proc. wielkości bazowej. Okazało się jednak, że w warunkach recesji gospodarczej, regulacja ta stała się niezbędna dla przedsiębiorców posiadającym wcześniej wydane zezwolenia. Zastosowanie jej wobec wszystkich przedsiębiorców strefowych może uchronić wiele firm przed skutkami cofnięcia zezwolenia, tym samym zapewniając im możliwość przetrwania trudnego okresu.

Z tego rozwiązania będzie mogła skorzystać grupa firm koreańskich, które zainwestowały w produkcję telewizorów i komponentów ok. 3,5 mld zł i zatrudniły ponad 9 tys. pracowników, a obecnie, z uwagi na kryzys, mają problemy z utrzymaniem zatrudnienia.