Na prośbę przewodniczącego sejmowej Komisji Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” poseł Adam Szejnfeld w dniu 4 marca br. zaprezentował projekt ustawy o ograniczeniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców, zwanej przez niego „Wielkim sprzątaniem”. Celem zwołanego przez przewodniczącego posiedzenia było zapoznanie się z inicjatywami rządu w zakresie ograniczania biurokracji.
Dzisiejsze posiedzenie było bardzo ważne – podsumowywał posiedzenie Adam Szejnfeld – nie tylko dlatego, by przedstawić kolejny projekt „Pakietu na rzecz przedsiębiorczości”, który powstał w Ministerstwie Gospodarki, ale przede wszystkim, by nie dublować pracy w rządzie oraz w Sejmie – mówił po komisji poseł Adam Szejnfeld. W prezentacji tej ustawy bowiem chodziło o to, by komisja niepotrzebnie nie podejmowała inicjatyw w zakresie, jaki już został opracowany przez Ministerstwo Gospodarki. Chodzi o ekonomikę pracy. W Komisji wcześniej padały bowiem postulaty przygotowywania projektów, na przykład w zakresie dereglamentacji, deregulacji, czy wprowadzenia kultury oświadczeń, albo jednego okienka, a przecież te zagadnienia normuje już projekt przygotowany w Ministerstwie. Nie stać nas na to, by się dublować – mówił poseł Adam Szejnfeld.
Niezbędnym warunkiem powodzenia i dobrobytu jest wolność. Aby osiągnąć optymalny poziom rozwoju przedsiębiorczości obywatele muszą więc mieć zagwarantowane maksimum swobody, w tym w podejmowaniu i wykonywaniu działalności gospodarczej na własne ryzyko. Poczucie swobody, brak skrępowania i przyjazne otoczenie wyzwalają pozytywne siły do zagospodarowania każdej wolnej przestrzeni. Oddając więc inicjatywę w ręce obywateli państwo może realizować publiczne priorytety i osiągać społeczne cele bardziej efektywnie. W konsekwencji, „mniejsze” państwo będzie mogło nieporównanie lepiej wywiązywać się ze swoich obowiązków niż „(za) duże” państwo – cytował uzasadnienie do projektu poseł Adam Szejnfeld.
„Wielkie sprzątanie”, to wielka ustawa.
Likwidacja barier i zmniejszanie ograniczeń jest najlepszym, często bezkosztowym, sposobem na wyzwolenie sił i mechanizmów rozwojowych. Dlatego przepisy dotychczasowych ustaw „Pakietu na rzecz przedsiębiorczości” nastawione były na osiągnięcie tych celów przez zmniejszanie wpływu państwa i jego administracji na obywateli i przedsiębiorców. Kolejną propozycją „Pakietu na rzecz przedsiębiorczości” jest ustawa o ograniczeniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców, zwana dalej „Wielkim sprzątaniem” – mówił poseł Adam Szejnfeld.
Projekt proponuje zmiany, które można ująć w pięciu zasadniczych grupach:
I. Dereglamentacja
II. Deregulacja
III. Derogacja i depenalizacja
IV. Uzupełnienie prawa
V. Zmniejszenie kosztów
Dereglamentacja ma na celu zmniejszenie uciążliwości dla obywateli wynikających z obowiązku spełniania wymogów administracyjnych, zwłaszcza związanych z pozwoleniem na prowadzenie działalności gospodarczej. Deregulacja jest kontynuowaniem procesu odbiurokratyzowania wielu dziedzin działalności, w ramach których obywatele, w tym przedsiębiorcy, zobowiązywani są przez administrację publiczną do realizacji stosownych obowiązków, które nie zawsze wydają się konieczne, a przynajmniej potrzebne w wymaganym zakresie. Derogacja będzie procesem usuwania z prawa zbędnych przepisów, a depenalizacja zmniejszeniem sanakcyjności polskiego prawa. Samo poprawienie obowiązujących przepisów nie wystarcza, by prawo było bardziej przyjazne. Często potrzebne są nowe rozwiązania lub poprawienie obowiązujących. W tym zakresie należy prawo uzupełnić, co również przewiduje pakiet proponowanych zmian. I na koniec koszty. Nie zawsze opłaty administracyjne są adekwatne do wartości usług biurokracji wobec przedsiębiorców, ale co ważniejsze, często lepiej opłaty zmniejszyć lub zupełnie z nich zrezygnować, by osiągnąć prorozwojowy efekty aktywności przedsiębiorczych obywateli. Dlatego projektowana ustawa przewiduje także propozycje zmniejszenia kosztów działalności gospodarczej.
Projekt wprowadza m.in.:
- Zmniejszenie ilości zezwoleń, pozwoleń, licencji oraz podobnych instrumentów administracyjnej reglamentacji.
- Zamianę poziomu reglamentacji z „wyższej” na „niższą”.
- Zamianę kultury zaświadczeń na kulturę oświadczeń.
- Zmniejszenie obowiązków sprawozdawczych.
- Ułatwienia w realizacji obowiązków z zakresu ubezpieczeń społecznych.
- Zmniejszenie restrykcyjności prawa podatkowego i gospodarczego.
- Ułatwienia w zawieszaniu działalności gospodarczej.
- Zwiększenie dostępu do wykonywania zawodów regulowanych.
- Rozszerzenie i usprawnienie działania „jednego okienka”.
- Możliwość przekształceń statusu prawnego przedsiębiorców (m.in. osób fizycznych i spółdzielni) oraz podstawy prawa korporacyjnego.
- Usprawnienie sądownictwa gospodarczego i zwiększenie pozycji sądownictwa polubownego.
- Zmiany dotyczące prowadzenia handlu w Polsce.
- Ułatwienia w zakresie wynajmowania mieszkań w Polsce.
- Zmiany w korzystaniu z praw autorskich i praw pokrewnych.
- Elektroniczne rozwiązania w działalności notariuszy i komorników.
- Ujednolicenie zasad stosowania kas fiskalnych.
- Wprowadzenie „leasingu konsumenckiego”.
- Zmniejszenie kosztów poprzez zniesienie albo obniżenie opłat administracyjnych.
1 milion przedsiębiorców i 5 milionów osób w Polsce
będzie mogło odczuć efekty proponowanych zmian.
Według przeprowadzonych szacunków ustawa „Wielkie sprzątanie” pozytywnie wpłynie na ponad milion przedsiębiorców w Polsce. Wpływ ten spowodowany będzie całkowitym zniesieniem reglamentacji bądź znacznym złagodzeniem poziomu ich obciążeń oraz wprowadzeniem pozostałych zmian planowanych w projekcie.
Uważam, iż ułatwienia w prowadzeniu działalności reglamentowanej odczuje ponad 310 tys. przedsiębiorców już zarejestrowanych oraz ok. 80 tys. podejmujących nową działalność gospodarczą w sakli roku i starających się do tej pory o koncesje, pozwolenia, zezwolenia, licencje, zgody, itp. To tylko szacunki dotyczące ułatwień w reglamentacji. Do tego należy jednak doliczyć kilkaset tysięcy beneficjentów pozostałych proponowanych zmian. Wtedy liczba ta sięgnie około miliona przedsiębiorców rocznie. - komentuje nowy projekt poseł Adam Szejnfeld. Trudno natomiast oszacować ilu obywateli, niebędących przedsiębiorcami, skorzysta z proponowanych rozwiązań, choćby z prawa składania oświadczeń zamiast przedkładania urzędowych zaświadczeń, a także z powodu zmniejszenia opłat administracyjnych. Szacuję jednak, że w skali kraju będzie to ok. 4 – 5 milionów osób rocznie!
****
Projekt ustawy „Wielkie sprzątanie” został przygotowany po kompleksowym przeglądzie polskiego prawa gospodarczego, w trakcie którego przeanalizowano 205 ustaw decydując się na nowelizację 108 spośród nich. Cała ustawa, wraz z uzasadnieniem i oceną skutków regulacji, liczy prawie 500 stron i jest najobszerniejszym projektem „Pakietu na rzecz przedsiębiorczości” przygotowanego pod kierownictwem Adama Szejnfelda w Ministerstwie Gospodarki.
Rafał Kus
Asystent posła Adama Szejnfelda
