Takie było prawo. Ludzie kupowali w zaufaniu do obowiązujących przepisów, orzecznictwa sądowego i urzędowych interpretacji samochody osobowe, które po przystosowaniu do przewozu ładunków – zakładanie kratek – rejestrowali jako pojazdy ciężarowe i w związku z tym korzystali z możliwości odliczenia podatku VAT. Potem zmieniło się „rozumienie prawa” i powstał kłopot.
Na mocy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z 1991r., ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z 1992r. i ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym z 1993r. – przyznano podatnikom prawo ewidencjonowania zakupu lub odpłatnego użytkowania samochodów ciężarowych jako środka trwałego. Wiązało się to z możliwością korzystania z odliczeń VAT naliczonego, dokonywania odpisów amortyzacyjnych od pełnej wartości początkowej nabywanych samochodów bądź alternatywnie do zaliczania w koszty uzyskania przychodów pełnej wysokości opłat z tytułu użytkowania samochodów. Z przepisów tych mogli korzystać jedynie podatnicy użytkujący samochody kwalifikowane jako ciężarowe (z kratkami). Zważywszy na konieczność jasnego określenia, które z samochodów należą do tej kategorii, a w szczególności sprecyzowania, czy samochody dostawcze przerobione z osobowych mogą być kwalifikowane jako ciężarowe, Minister Finansów wydał stosowne pismo wyjaśniające. Stanowisko to było podtrzymywane także i w następnych pismach aż do 2001 roku, kiedy to Sąd Najwyższy wydał precedensowy wyrok w jednej ze spraw.
Urzędy skarbowe podjęły na tej podstawie akcję rozsyłania do podatników pism z wezwaniem, by ci skorygowali do 30 listopada ubiegłego roku deklaracje VAT za lata 1998 – 2000, skorygowali deklaracje i zeznania w zakresie podatku dochodowego i wpłacali zaległe podatki wraz z odsetkami za zwłokę. Tym, którzy mieli nie zastosować się do wytycznych, groziła kontrola skarbowa, konieczność zapłacenia zaległego podatku wraz z odsetkami oraz sankcje z ustawy o VAT i z kodeksu karnego skarbowego. Wszczęto też pierwsze postępowania. Stosowne działania kontrolne, śledztwa i dochodzenia wszczęły również prokuratury i Policja. Blady strach padł na wszystkich, a problem nie był mały. Skutek takich działań mógłby objąć ponad 200 tysięcy osób, a wielu spośród nich, gdyby zrealizowano tę akcję, mogło zapłacić znaczne sumy za lata wstecz.
Sprawą zajęła się stała Podkomisja Małych i Średnich Przedsiebiorstw oraz Komisja Gospodarki i udało się ją pozytywnie załatwić. Minister Finansów, na postulat Komisji, dokonał urzędowej interpretacji przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, natomiast Główny Inspektor Kontroli Skarbowej skierował do urzędów kontroli skarbowej i izb skarbowych zalecenia, by odstąpiono od ścigania osób w tej sprawie. Oba te dokumenty wychodzą naprzeciw oczekiwaniom członków Komisji Gospodarki i przedsiębiorców. Oto więc mamy jeden z wielu namacalnych dowodów, że Komisja Gospodarki może skutecznie podjąć się także ważnych interwencji nawet w sprawach wyjątkowych. Nie będzie więc krat za kratki.

Adam St. Szejnfeld
Poseł Platformy Obywatelskiej
szejnfeld@wp.pl

http://szejnfeld.sejm.pl